دکتر محسن رفیعی که به مناسبت سالروز وفات حضرت فاطمه معصومه(س) با ما گفت‌وگو می‌کرد، با بیان اینکه چهار امام معصوم درباره‌ شأن و منزلت والای حضرت معصومه(س) روایت دارند، بیان می‌کند: از امامان جعفر صادق(ع)، موسی کاظم(ع)، رضا(ع) و جواد(ع) روایت‌های زیادی درباره شخصیت ایشان داریم. امام صادق(ع) فرموده‌اند: فرزندی از فرزندان موسی کاظم متولد می‌شود که مدفن او در شهر قم است و به شفاعتش همه شیعیان من وارد بهشت می‌شوند. حدیثی که جایگاه والای حضرت معصومه(س) را نشان می‌دهد. پدر گرامی حضرت معصومه(س) نیز درباره دخترشان فرموده‌اند: «فداها أبوها» و لقب معصومه را نیز امام رضا(ع) به خواهرشان دادند.

او اضافه می‌کند: نقل است گروهی از اهل ری بر امام صادق(ع) وارد شدند؛ آن حضرت در این دیدار فرمودند: خداوند حرمی دارد و آن مکه است. پیامبر(ص) حرمی دارد و آن مدینه است. امیرالمؤمنین(ع) نیز حرمی دارد که کوفه است و برای ما نیز حرمی است و آن شهر قم است. به زودی بانویی از اولاد من به نام فاطمه در آن دفن می‌شود که هر فردی او را زیارت کند بهشت بر او واجب خواهد شد. راوی می‌گوید که این کلام را امام صادق(ع) زمانی فرمود که هنوز امام کاظم(ع) متولد نشده بود و این پیشگویی امام صادق(ع) است.

این استاد حوزه و دانشگاه بیان می‌کند: همان طور که همه در زیارت‌نامه مأثور از امام رضا(ع) در پیشگاه حضرت معصومه(س) می‌خوانیم: «یَا فَاطِمَهُ اشْفَعِی لِی فِی الْجَنَّهِ فَإِنَّ لَکِ عِنْدَ اللهِ شَأْناً مِنَ الشَّأْنِ» معلوم می‌شود که وجود مبارک این کریمه از ولایت الهی برخوردار و با قرآن همراه است و از قرآن جدا نمی‌شود. چنین مقامی را اگر کسی بشناسد و آن حضرت را با این معرفت زیارت کند، استحقاق بهشت را خواهد داشت. سخنی که برگرفته از روایت گهربار امام صادق(ع) پدربزرگ بزرگوار ایشان است. در روایت‌هایی از امام موسی کاظم(ع) و امام رضا(ع) نیز داریم که می‌فرمایند هر که او را زیارت کند، بهشت پاداش اوست. در کتاب المزار علامه طباطبایی نیز آمده است: به آن اندازه که در فضیلت زیارت فاطمه معصومه(س) و حضرت عبدالعظیم حسنی روایت وارد شده تصریحی بر زیارت سایر امامزادگان نداریم. تعداد بسیار معدودی از امامزادگان زیارت‌نامه مأثور دارند. زیارت‌نامه حضرت فاطمه معصومه(س) مسند، متصل و دارای سند طلایی است.

زیارت عارفانه حضرت معصومهh تضمین بهشت است

دکتر رفیعی به سند زیارت‌نامه حضرت معصومه(س) اشاره کرده و توضیح می‌دهد: علاوه بر روایات فراوانی که از پیشوایان معصوم در مورد فضیلت حضرت معصومه(س) رسیده، در اسناد معتبر نیز آمده که علی بن ابراهیم از پدرش ابراهیم بن هاشم از سعد بن سعد احوص از حضرت علی بن موسی الرضا(ع) روایت کرده که فرمود: «ای سعد! از ما در نزد شما قبری هست». سعد می‌گوید: «فدایت شوم، آیا قبر فاطمه دختر موسی بن جعفر(ع) را می‌فرمایید؟» فرمود: «آری هر که او را زیارت کند، در حالی که به حق او عارف باشد، بهشت از آن اوست».

او می‌افزاید: علی بن ابراهیم صاحب تفسیر و ابراهیم بن هاشم قمی از چهره‌های مقبول در رجال روایات شیعه و ثقه هستند که حدیث از آن‌ها صحیح است و فردی نیز در وثاقت آن‌‎ها تردیدی ندارد. سعد بن سعد هم ثقه بوده و روایت‌های دیگری نیز از امام رضا(ع) نقل کرده و زنجیره سند متصل است. در ادامه روایتی که با سند نیکو از سعد آمده حضرت رضا(ع) خطاب به سعد فرمود: هر گاه به کنار قبر او آمدی، در نزد سرش رو به قبله بایست و 34 مرتبه «الله اکبر»، 33 مرتبه «سبحان‌الله» و 33 مرتبه «الحمدلله » بگو؛ سپس بگو: «السلام علی آدم صفوه الله...». سند این زیارت‌نامه در منابع معتبر مانند ابن قولویه و سایر منابع معتبر رجالی آمده است که اثبات می‌شود سند متصل، مسند و راویان نیز ثقه هستند.

این پژوهشگر دینی خاطرنشان می‌کند: در بررسی متن زیارت‌نامه حضرت معصومه(س) با دو زیارت‌نامه عام و خاص مواجه هستیم. زیارت‌نامه عام سند نداشته و برای عموم امامزادگان نگاشته شده است، اما زیارت‌نامه خاص فقط ویژه حضرت معصومه(س) بوده و از امام معصوم(ع) وارد شده است.

سعادت واقعی در گرو محبت اهل ‌بیت(ع) است

عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان به متن زیارت‌نامه اشاره کرده و بیان می‌کند: زیارت‌نامه حضرت با تسبیحات حضرت زهرا(س) آغاز می‌شود که عظمت این زیارت را نشان می‌دهد. همچنین در این زیارت‌نامه از پنج پیامبر اولوالعزم، چهار پیامبر را یاد می‌کنیم و سپس برای سلام به ائمه اطهار(ع) زیارت‌نامه از صیغه غایب به صیغه مخاطب تغییر می‌کند که نشان می‌دهد اهل‌بیت(ع) در حرم حضور دارند؛ و سلام بر حضرت فاطمه معصومه(س) پس از سلسله پاک معصومین(ع) در این زیارت‌نامه نشان می‌دهد این بزرگواران نوری یگانه بوده و در یک سلسله به هم متصل هستند.

او تشریح می‌کند: نکته مهم دیگر در این زیارت‌نامه مقام شفاعت حضرت فاطمه معصومه(س) است. در بخشی از آن آمده است: «یَا فَاطِمَهُ اشْفَعِی لِی فِی الْجَنَّهِ فَإِنَّ لَکِ عِنْدَ اللهِ شَأْناً مِنَ الشَّأْنِ» در این جمله به سبب اینکه حضرت(س) شأن و منزلتی والا نزد خداوند متعال دارد، درخواست شفاعت شده است. این فراز از زیارت‌نامه می‌تواند ناظر بر این سخن امام صادق(ع) باشد که فرموده است: در قم بانویی از فرزندان من که نامش فاطمه دختر موسی است رحلت می‌کند، با شفاعت او همه شیعیان ما به بهشت می‌شوند. سعادت واقعی در گرو محبت اهل‌بیت(ع) است. در بخشی از زیارت‌نامه آمده است: «خداوندا! از تو می‌خواهم عاقبت مرا به سعادت ختم کنی و آنچه را که من در اویم از من نگیری». مراد از حالت خوشی که زائر در آن قرار دارد، ولایت اهل‌بیت(ع) است.

دکتر رفیعی در پایان به یکی از مهم‌ترین فرازهای این زیارت‌نامه اشاره کرده و می‌گوید: امام رضا(ع) درباره خواهر بزرگوارشان فرمودند: «مَن زارَها عارِفاً بِحَقِّها فَلَهُ الجَنَّهُ». در توضیح این سخن می‌توان گفت که از جمله شرایط تکمیل و پذیرش زیارت، شناخت حقیقی و واقعی نسبت به صاحب قبر است، زیرا ارزشی که عرض ادب و احترام با شناخت کامل نسبت به کسی یا چیزی دارد، ادب و احترام از روی گمان و تخیل نخواهد داشت. همچنان که در آیه 28 سوره نجم آمده است، ظن و گمان، در فهم حق و حقیقت هیچ سودی ندارد. روایت‌های دیگری نیز در این مورد داریم؛ به طور نمونه در زیارت اباعبدالله(ع) داریم هر که به زیارت مرقد ایشان برود در حالی که به حقش شناخت دارد، خداوند گناهان گذشته و آینده او را می‏آمرزد. با توجه به این نکته، در شرایط امروز جامعه که به دلیل بیماری کرونا ممکن است توفیق زیارت نزدیک از ما سلب شده باشد، می‌توانیم از راه دور هم زائر مرقد مطهر امامان و امامزادگان باشیم زیرا می‌دانیم که اهل بیت(ع) کلام ما را شنیده و پاسخ می‌دهند.